Onderzoek wildcrossen

[Jasper-28]

Beste quadrijders,

Als onderwerp van een stageopdracht zijn we de problemen rond wildcrossers in natuurterreinen in kaart aan het brengen. We verzamellen informatie bij Natuurbeheerders en bij verkopers en verhuurders van quads.
Maar het belangrijkste is volgens ons de ervaring van de rijder zelf.

Graag zouden we jullie reactie willen op de problemen die ontstaan door het rijden in Natuurterreinen.
Zoals hoge boete's, inbeslagname van het voertuig, grote controle acties etc. Zaken die het er voor de quadrijder niet leuker op maken om lekker een dagje te rijden.

Hier onder staat een vragenlijst. Graag zouden we van jullie zoveel mogelijk reacties terug verwachten op het volgende e-mail adres: enquette.quads@gmail.com. Uiteraad is een reactie in het forum ook welkom.

Alvast bedankt voor jullie reacties.

Gr. Jasper

· Bent u zelf quad-, cross- of enduro-rijder?
· Waar geeft u de voorkeur aan om te rijden; uitgezette route, crossbaan, privé-terrein of eigen route?
· Gebruikt u voornamelijk locaties in de directe omgeving of bent u ook bereid langere afstanden hiervoor af te leggen (bijvoorbeeld met een trailer)?
· Vindt u het terecht dat natuurbeherende organisaties het rijden buiten de bestemde paden verbieden?
· Het rijden op een gemotoriseerd voertuig in een natuurgebied buiten de daarvoor bestemde paden is bij wet verboden. Vindt u dat er hierover genoeg informatie verstrekt wordt bij de aankoop van een voertuig? Zou het volgens u iets uitmaken?
· Vindt u dat er ter plekke genoeg informatie beschikbaar is over wat voor u wel en niet toegestaan is in het natuurgebied?
· Is u wel eens verweten overlast te veroorzaken door andere gebruikers van het natuurgebied? Zo ja, wat voor overlast werd u verweten en vond u dit terecht?
· Bent u ooit op agressieve of asociale wijze benaderd of heeft u wel eens agressieve of asociale reacties gekregen van andere gebruikers van het natuurgebied? Op welke manier werd er gereageerd?
· Wordt er volgens u genoeg alternatieve mogelijkheden geboden om uw hobby te beoefenen, zonder daarvoor het natuurgebied te gebruiken? Wat zouden voor u andere alternatieven zijn?
· Zou volgens u het bieden van voldoende alternatieven ervoor kunnen zorgen dat er minder gebruik gemaakt wordt van het natuurgebied om in te rijden?
· Zou u bereid zijn om concessies te doen (bijvoorbeeld geluidsbeperking of het gebruik van elektrische voertuigen) als dat zou betekenen dat er routes en/of terreinen voor u beschikbaar worden gesteld?
· Wat ziet u als mogelijke oplossing, waarbij de belangen van alle partijen zo goed mogelijk worden behartigt?

[Jazzy]

Ik heb Jasper even om toelichting gevraagd en die heeft hij uitvoerig gegeven:

Ik ben een student van de opleiding Bos en Natuurbeheer aan Hogeschool van Hall Larenstein in Velp.
Op het moment loop ik een stage bij stichting Probos in Wageningen. Naar aanleiding van een artikel in de bos reveu (Belgie) uit het voorjaar van 2009, waarin wordt ingegaan op de tegenstellingen tussen quadrijders en terreinbeheerders zijn we bij Probos ons gaan afvragen of er in Nederland ook zulke problemen zijn. Na wat rond bellen met natuurorganisaties blijkt dat er in Nederland ook vaak klachten binnen komen bij terreinbeheerders over wildcrossers en dat de mensen die rijden op quads klagen dat er nergens plek voor ze is.
Op dit moment zijn we in de fase van zo veel mogelijk informatie verzamelen. We kijken hoeveel quads er rondrijden in Nederland, waar de verkoop en verhuur bedrijven zitten, uit welke delen van het land de meeste klachten komen en de schade die zogenaamd wordt aangericht.
Het doel van Probos is, als kennis en innovatie centrum, problemen in kaart te brengen en bespreekbaar te maken.

Vanuit dit oogpunt heb ik een aantal post geplaatst op verschillende quad fora. We willen enkel een beeld krijgen van de huidige situatie. Op dit moment zijn alleen de problemen van beheerders bij ons bekend. De ideeen van quad rijders, hoe zij denken over de situatie, leven er ideeen over hoe het anders kan. wat zijn volgens hen de beste oplossingen enz. willen we ook graag weten.
Een paar jaar geleden hadden we de zelfde problemen met mountainbikers. Daar zijn nu speciale routes voor aangelegd en een stuk minder problemen.

De informatie die we krijgen zal uitsluitend gebruikt worden voor beeldvorming en vertrouwelijk worden behandeld.
Wij hebben er geen enkele baat bij quad rijders in een kwaad daglicht te plaatsen maar voor onafhankelijk onderzoek zijn altijd de meningen van twee partijen nodig.

Met vriendelijke groet,
Jasper

Aan de toelichting te zien is het dus ook belangrijk om te vermelden of je Belg of Nederlander bent.

[-Laurens-]

Ik denk dat een van de redenen dat er wild gecrosst word is dat er zo weinig parcours zijn, je kan bijna nergens meer rijden en daarom gaan de mensen maar rijden in hun buurt, dus in bossen, ... Ik woon in Belgisch Limburg en hier zijn slechts 2 parcours, en je mag er niet altijd op rijden ivm wedstrijden, sluitingsdagen enzovoort... Daarom denk ik dat dat een van de grote redenen is... Als het bestuur bv. ritten of off-road parken zou inrichten zou het wildcrossen al veel minder zijn.

[Jazzy]

· Bent u zelf quad-, cross- of enduro-rijder?
Quadrijder.

· Waar geeft u de voorkeur aan om te rijden; uitgezette route, crossbaan, privé-terrein of eigen route?
Zelf uitgezette route over verharde wegen, incidenteel eens crossen op een privé-terrein.

· Gebruikt u voornamelijk locaties in de directe omgeving of bent u ook bereid langere afstanden hiervoor af te leggen (bijvoorbeeld met een trailer)?
Locaties in de directe omgeving, reizen met de quad op een aanhanger is nogal een gedoe. Dat heb ik er vaak niet voor over.

· Vindt u het terecht dat natuurbeherende organisaties het rijden buiten de bestemde paden verbieden?
Jazeker.

· Het rijden op een gemotoriseerd voertuig in een natuurgebied buiten de daarvoor bestemde paden is bij wet verboden. Vindt u dat er hierover genoeg informatie verstrekt wordt bij de aankoop van een voertuig? Zou het volgens u iets uitmaken?
Het lijkt mij vanzelfsprekend dat je je aan de verkeersregels moet houden, als je ergens met de auto niet in mag rijden dan mag het met een quad ook niet. Kwestie van gezond verstand, ik vind niet dat een verkoper dat extra zou moeten benadrukken.

· Vindt u dat er ter plekke genoeg informatie beschikbaar is over wat voor u wel en niet toegestaan is in het natuurgebied?
In Nederland zeer zeker, bij ieder pad of weggetje staat duidelijk wat wel en niet mag.

· Is u wel eens verweten overlast te veroorzaken door andere gebruikers van het natuurgebied? Zo ja, wat voor overlast werd u verweten en vond u dit terecht?
Ja, een wandelaar vond een keer dat motorvoertuigen niets te zoeken hebben in het bos. Het motorgeluid werd door hem als overlast ervaren. Ik begrijp het wel maar vind het toch onterecht omdat ik me netjes aan de wet hou.

· Bent u ooit op agressieve of asociale wijze benaderd of heeft u wel eens agressieve of asociale reacties gekregen van andere gebruikers van het natuurgebied? Op welke manier werd er gereageerd?
Ben wel eens op een intimiderende manier door boswachters (BOA) van de weg geplukt, was nota bene niet eens in de buurt van een natuurgebied. Papieren gecontroleerd en verder niets. Van wandelaars of ruiters nooit vervelende reakties gehad, meesten steken een duim op als je met gas los rustig voorbij rolt en pas verderop weer gas geeft.

· Wordt er volgens u genoeg alternatieve mogelijkheden geboden om uw hobby te beoefenen, zonder daarvoor het natuurgebied te gebruiken? Wat zouden voor u andere alternatieven zijn?
Gedoogplekken zoals tot voor kort de Maasvlakte. Die zijn er wel maar zijn steeds moeilijker te vinden, bijna overal zit je wel in de buurt van bewoning zodat het vroeg of laat overlast en klachten op gaat leveren.

· Zou volgens u het bieden van voldoende alternatieven ervoor kunnen zorgen dat er minder gebruik gemaakt wordt van het natuurgebied om in te rijden?
Voor mij niet van toepassing want ik rij evengoed niet in natuurgebieden. Dat wil zeggen, ik rij alleen op de wegen waar ik mag rijden. Van mensen die wel illegaal crossen hoor je het argument van te weinig alternatieven wel eens maar ik betwijfel of die hun gedrag aan zouden passen als er bijvoorbeeld 100 kilometer verderop een saaiere plek is waar je wel mag rijden.

· Zou u bereid zijn om concessies te doen (bijvoorbeeld geluidsbeperking of het gebruik van elektrische voertuigen) als dat zou betekenen dat er routes en/of terreinen voor u beschikbaar worden gesteld?
Mwah, als dat betekent dat je uitlaat niet teveel lawaai mag geven zou ik er zeker rekening mee houden. Elektrische voertuigen zijn er vrijwel niet, dat is geen alternatief.

· Wat ziet u als mogelijke oplossing, waarbij de belangen van alle partijen zo goed mogelijk worden behartigt?
Meer gedoogplaatsen waar de politie niet optreedt tegen hobbymatig crossen. Er zijn genoeg mensen die als tegenprestatie willen zorgen dat het ordentelijk verloopt of het terrein netjes wordt gehouden.

Verder zou ik wel eens willen weten hoe groot het probleem in Nederland daadwerkelijk is. Zoals ik al zei, van boswachters hoor ik alleen maar klachten over crossmotoren. Het is een feit dat er weinig gelegenheid is om off-road te rijden, maar is er echt overlast door illegaal crossende quads in Nederland?

[eddy1]

Ik zeg ga hier niet op in als je de hobby respecteerd!!!!!1 pot nat.......
Vond het zo wijs dat je dit gelijk opslot deed

VBV vraagt meer duidelijkheid over (het verbod op) quads

In Antwerpen zijn quads binnen de bebouwde kom verboden. Wellicht een stap in de goede richting maar nog steeds geen totaaloplossing voor vaak hinderlijke quads in de steden en het buitengebied. VBV vraagt een consistent, gebiedsdekkend beleid met een éénduidig statuut voor quads (aangezien een quad wettelijk nog altijd niet bestaat). Lees onze visie.

[Jazzy]

Ik zeg ga hier niet op in als je de hobby respecteerd!!!!!1 pot nat.......
Vond het zo wijs dat je dit gelijk opslot deed

En van iemand anders kreeg ik gelijk een klacht dat ik me er niet mee moest bemoeien. Is het niet heerlijk om moderator te zijn?

De vraagsteller heeft zich nu netjes voorgesteld en uitgelegd wat hij wil weten en waarom. Het is vervolgens aan ieder voor zich om te bepalen of hij hier aan mee wil werken en of hij dat publiek of niet doet.

[Ardjuh]

Natuur is hier nergens te vinden... is allemaal aangelegd en/of het word beheerd. De beheerders bepalen wat ermee gebeurd en wat wel en niet goed is. En dus ook of het schadelijk of niet is... bullshit.

Ik bepaal in mijn eigen achtertuin ook wat ik natuur vind en wat niet, wat niet welkom is word verzocht om te vertrekken. Als ik me pa met de trekker door het gras rijd is me grasveld verkloot... maar is de natuur dan ook om zeep geholpen? Volgens mij niet... die gaat wel gewoon door, alleen ik vind een paar sporen in mijn "natuur" niet mooi en dus beschouw ik het als vernield. Als die nou zijn olie ging verversen in mijn grasveldje dan zal er op die plek weinig leven meer mogelijk zijn... dus dan is het wel vernieling.

Oftewel, wanneer men allemaal beetje rekening met elkaar houd hoeft er niks aan de hand te zijn. De natuur freaks moeten niet gaan huilen om iets wat zei vinden dat niet hoord. En als crossers moet je rekening houden met andere
gebruikers, idem als in het verkeer.

Ik rijd overigens voornamelijk op de weg en op crossbanen. Af en toe op prive terrein (o.a. toekomstige wijngaard van buurman). De natuur die bij mij in de buurt zit is niet toegangkelijk met quad (meren/plassen/sloten/moeras). Als ik andere personen (voetgangers etc.) tegen kom = gas los, afremmen, hand op steken ze de ruimte geven en rustig verder rijden. Standaard procedure... nooit problemen gehad.

[Jasper-28]

Ik zou graag nog even willen benadrukken dat de informatie die jullie op dit topic achterlaten op geen enkele manier misbruikt wordt of doorgespeeld naar derden. De reden dat ik op deze manier een vragenlijst aan jullie presenteer is omdat ik graag van jullie wil weten wat jullie als oplossingen zien. Ik probeer gewoon een beeld te krijgen van wat de quadrijders vinden.
Soortgelijke vragenlijsten (natuurlijk wel aangepast aan de doelgroep) heb ik opgestuurd naar alle districten van de nederlandse natuurbeherende instanties (Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Provinciale Landschappen en de Bosgroepen) en de verkopers van quads/ crossmotoren om zo een juiste situatieschets te kunnen maken.

De feedback die ik van jullie en de nat. beh. instanties krijg, worden verwerkt in een uitgebreid artikel voor een tijdschrift over bos en natuurbeheer wat door ongeveer heel natuurbeherend nederland gelezen wordt. Op het moment dat jullie serieus op mijn vragen ingaan, wordt het mogelijk om de beheerders van nat. gebieden duidelijk te maken hoe jullie tegenover deze situatie staan en lijkt het me in ieder geval een stap in de goede richting.

Als laatste wil ik nog even zeggen dat wat Jazzy zegt wel aardig klopt. Ik heb mij in eerste instantie op quads gericht, omdat in Belgie de illegaal crossende quads (buiten de paden!) en de daarbijbehorende schade aan natuur een groot probleem is en het artikel ook uitsluitend over quads ging. Na de eerste tel. gesprekken met beheerders van Staatsbosbeheer werd echter al snel duidelijk dat het probleem in Nederland inderdaad voornamelijk bestaat uit crossmotoren en in mindere mate uit quads. Om deze reden is dezelfde vragenlijst als hier nu ook op motorcross-fora gepost en richt ons artikel en onderzoek zich niet meer uitsluitend op quads. In het artikel dat ik ga schrijven zal ik dus ook vermelden dat niet quads maar crossmotoren de oorzaak zijn van de meeste klachten. ik hoop dat jullie op deze manier wat meer vertrouwen krijgen om de vragen te beantwoorden.
Bij voorbaat dank.



I

[wolf]

mensen vergeet annaconda en twister niet he Zie ma naar het topic quads aangeslagen lummen

[Kev006]

· Bent u zelf quad-, cross- of enduro-rijder?
Quadrijder

· Waar geeft u de voorkeur aan om te rijden; uitgezette route, crossbaan, privé-terrein of eigen route?
Crossbaan en uitgezette routes die afwisselend zijn. Het is niet omdat ik crosser ben dat ik niet van de natuur geniet, een mooi stukje landschap is altijd een mooi zicht. en daarom rij ik ook graag quad, om plaatsen te ontdekken in de natuur enz. Het enige wat ik wil is dat men duidelijk aangeeft waar men mag komen en waar niet. En alstublieft dan niet de simpele oplossing met te zeggen, je mag nergens meer komen met quad of enduro.· Gebruikt u voornamelijk locaties in de directe omgeving of bent u ook bereid langere afstanden hiervoor af te leggen (bijvoorbeeld met een trailer)?
Locaties in de directe omgeving. Maar af en toe een uitstapje kan ook eens plezant zijn !

· Vindt u het terecht dat natuurbeherende organisaties het rijden buiten de bestemde paden verbieden?
Ja !

· Het rijden op een gemotoriseerd voertuig in een natuurgebied buiten de daarvoor bestemde paden is bij wet verboden. Vindt u dat er hierover genoeg informatie verstrekt wordt bij de aankoop van een voertuig? Zou het volgens u iets uitmaken?
De verkoper kan hier niets aan veranderen en moet naar mijn weten dit ook niet zeggen, iedereen is verondersteld de wet te kennen en na te leven. Als jij een koekje gaat kopen moet de kassierster ook niet gaan zeggen dat je de verpakking niet op de openbare weg mag gooien.
WAT IK WEL VINDT is dat er niet duidelijk genoeg wordt aangegeven waar men nu mag rijden en waar niet, in sommige bossen is dit netjes aangegeven, maar andere bossen staat helemaal niets. De quadrijders in Lummen zijn ook op deze manier gestrikt. Hoe kan men nu weten waar een natuurgebied begint als men geen plaat of omheining plaatst op ALLE mogelijke invalswegen ?

· Vindt u dat er ter plekke genoeg informatie beschikbaar is over wat voor u wel en niet toegestaan is in het natuurgebied?
In Nederland zeer zeker, bij ieder pad of weggetje staat duidelijk wat wel en niet mag.

Weeral, in 8/10 bossen vindt ik helemaal niets terug over motorvoertuigen die er verboden zijn. Of het dan een natuurgebied is weet ik niet. Maar in ieder geval weet ik dus in 8/10 gevallen niet of ik de wet overtreedt of niet !!!

· Is u wel eens verweten overlast te veroorzaken door andere gebruikers van het natuurgebied? Zo ja, wat voor overlast werd u verweten en vond u dit terecht?

Ja, vooral mensen met vooroordelen die in de media alsmaar horen vertellen dat quadrijders voor overlast zorgen.

· Bent u ooit op agressieve of asociale wijze benaderd of heeft u wel eens agressieve of asociale reacties gekregen van andere gebruikers van het natuurgebied? Op welke manier werd er gereageerd?

We zetten de motor altijd uit als we ruiters tegen komen. Wandelaar rijden we altijd op de kleinste snelheden voorbij. Maar toch zijn er vele mansen die er niet mee om kunnen. De ruiters zijn bijna altijd zéér vriendelijk omdat zij toch bijna een vergelijkende hobby hebben. En we gaan respectvol met hun om!

· Wordt er volgens u genoeg alternatieve mogelijkheden geboden om uw hobby te beoefenen, zonder daarvoor het natuurgebied te gebruiken? Wat zouden voor u andere alternatieven zijn?

Crossparcours worden overal gesloten voor de hobbycrosser, de proffesionele parcours zijn niet geschikt voor de hobbyrijder. dus waar moeten we nog heen ? Ik zou het graag weten... Ik probeer te rijden waar ik denk dat het mag, en dan blijft het bij onwetendheid

· Zou volgens u het bieden van voldoende alternatieven ervoor kunnen zorgen dat er minder gebruik gemaakt wordt van het natuurgebied om in te rijden?

Daar ben ik van overtuigd, maar dan praat ik niet enkel over natuurgebieden, maar ook andere bossen waar het misschien niet is toegelatern. ik denk dat de huidige quadrijder de natuurgebieden wel respecteerd en er weg blijft buiten een paar cowboys en diegene die niet wisten dat ze in een natuurgebied terrecht waren gekomen.

· Zou u bereid zijn om concessies te doen (bijvoorbeeld geluidsbeperking of het gebruik van elektrische voertuigen) als dat zou betekenen dat er routes en/of terreinen voor u beschikbaar worden gesteld?

Ik vindt dat iedereen een gepaste demper moet hebben om het geluidsoverlast te beperken. Dit is maar een kleinigheid voor de quadrijder. dit wordt nu op de georganiseerde routes ook al geeist. en op deze georganiseerde routes wordt dan ook gecontroleerd met een DBmeter! dit is zeker een goede zaak !

· Wat ziet u als mogelijke oplossing, waarbij de belangen van alle partijen zo goed mogelijk worden behartigt?
Regelmatig georganiseerde routes toe laten op verschillende plaatsen (niet elke keer dezelfde plaatsen omdat dit voor de meeste overlast zorgt. de overlast is vooral op plaatsen waar dagelijks quadrijders door de bos komen, en niet als er eens een keertje een quad passeert).
De buitenzijdes van militaire domeinen misschien open stellen voor quadrijders op bepaalde dagen. Hier heeft niemand last van ons omdat ze afgezonderd liggen en het is meestal een nette zandstrook.
Meer crossparcours, ook voor de hobbyrijders.

[cilinderhead]

· Bent u zelf quad-, cross- of enduro-rijder?
Quad rijder
· Waar geeft u de voorkeur aan om te rijden; uitgezette route, crossbaan, privé-terrein of eigen route?
Privé-terrein en crossbaan
· Gebruikt u voornamelijk locaties in de directe omgeving of bent u ook bereid langere afstanden hiervoor af te leggen (bijvoorbeeld met een trailer)?
Voornamelijk langere afstanden, crossbanen voor quads zijn hier niet in de omgeving te vinden na dat de crossbaan op de maasvlakte weg is, de Kuil in ijmuiden heb je wel maar dat is weer geen echte crossbaan. voor de echte crossbanen zou je toch naar branand etc. moeten
· Vindt u het terecht dat natuurbeherende organisaties het rijden buiten de bestemde paden verbieden?
Wanner er overlast wordt veroorzaakt ja.
· Het rijden op een gemotoriseerd voertuig in een natuurgebied buiten de daarvoor bestemde paden is bij wet verboden. Vindt u dat er hierover genoeg informatie verstrekt wordt bij de aankoop van een voertuig? Zou het volgens u iets uitmaken?
Ik vindt niet dat dit bij de verkoop verteld hoeft te worden, met een beetje gezond verstand en research kan je dit zelf ook wel bedenken.
· Vindt u dat er ter plekke genoeg informatie beschikbaar is over wat voor u wel en niet toegestaan is in het natuurgebied?
Ja, in de meeste gevallen staat er aangegeven dat er bijv. alleen gewandeld mag worden, eveneens hier met een beetje gezond verstand kan je ook zelf bedenken waar je wel en niet mag rijden wanneer het niet aangegeven staat.
· Is u wel eens verweten overlast te veroorzaken door andere gebruikers van het natuurgebied? Zo ja, wat voor overlast werd u verweten en vond u dit terecht?
Nee
· Bent u ooit op agressieve of asociale wijze benaderd of heeft u wel eens agressieve of asociale reacties gekregen van andere gebruikers van het natuurgebied? Op welke manier werd er gereageerd?
Nee
· Wordt er volgens u genoeg alternatieve mogelijkheden geboden om uw hobby te beoefenen, zonder daarvoor het natuurgebied te gebruiken? Wat zouden voor u andere alternatieven zijn?
Ik vindt dat er voor quads niet veel mogelijkheden zijn wanneer er géén kenteken op de quad aanwezig is en er alleen met de quad gecrosst wordt, wedstrijd of hobbymatig. Als je in bijv. zuidholland woond zit je al een paar uur in de auto om ergens legaal te kunnen rijden. Wanneer er meer mogelijkheden zijn om ook in de randstad de hobby te kunnen beoefenen zullen de "wildcrossers" in bijvoorbeeld de duinen etc. ook afnemen.
· Zou volgens u het bieden van voldoende alternatieven ervoor kunnen zorgen dat er minder gebruik gemaakt wordt van het natuurgebied om in te rijden?
Ja
· Zou u bereid zijn om concessies te doen (bijvoorbeeld geluidsbeperking of het gebruik van elektrische voertuigen) als dat zou betekenen dat er routes en/of terreinen voor u beschikbaar worden gesteld?
Geluidsbeperking ben ik wel toe bereid, wanneer deze reeël is. Elektrische voertuigen is niet te doen, het is MOTORsport... en hier zal niet snel een elektrische motor voor in de plaats komen, het gaat uiteindelijk ook om de prestaties van de machine en deze zal bij een verbrandings motor toch wel het hoogst blijven

· Wat ziet u als mogelijke oplossing, waarbij de belangen van alle partijen zo goed mogelijk worden behartigt?
De crossbaan op de maasvlakte was bijvoorbeeld een goede oplossing, alleen was dit vanaf omgeving Amsterdam ook nog een flink stuk rijden... Ik vindt dat er meer crossmogelijkheden moeten komen voor zowel crossmotoren en quads in de randstad, wanneer hier een goede plek voor wordt gevonden zal de andere partij hier ook tevreden mee moeten kunnen zijn.

[zati]

Grootste probleem vind ik dat veel natuurreservaten niet aangegeven zijn, dat je er niet mag rijden kan ik gerust mee leven zolang ze dan natuurlijk niet alles reservaat gaan maken...

Voorbeeld, ik weet dat er 3 natuurreservaten zijn in de omgeving waar ik woon, 1 er van ligt naar't schijnt op ongeveer 2km van thuis maar ik kan geen 1 van die gaan aanduiden waar ze zijn. En de enigste reden dat ik die 3 ben te weten gekomen is omdat mijn buurman (hoofd natuur conservator van Limburg) er ooit iets van tegen mijn pa heeft gezegd.

conclusie, elk natuurreservaat moet dringend aan elke toegang er van voorzien worden van een groot opvallend plaat.